Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ο οποίος συνοδεύεται από την πίεση της «διεθνούς κοινότητας» προς τον πρόεδρο Μπασάρ Άσαντ, μας αναγκάζει να συνειδητοποιήσουμε πόσο τυχερός υπήρξε στην εποχή του ο Αβραάμ Λίνκολν.
Η καταστολή των αυτονομιστικών τάσεων στη Συνομοσπονδία στοίχησε στις ΗΠΑ περισσότερα από 600 χιλιάδες θύματα. Μπορεί να αναλογιστεί κανείς πόσο τύραννος θα φάνταζε ο Λίνκολν αν στην εποχή του υπήρχαν το twitter, το Facebook, το τηλεκανάλι Al Jazeera, το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ; Σήμερα όμως τον θεωρούμε εθνικό ήρωα της Αμερικής, πρόμαχο της δημοκρατίας και πρόεδρο-μάρτυρα. Δεν αποκλείεται λοιπόν μελλοντικά ο κόσμος, τουλάχιστον ο αραβικός, να εκφράζεται με τέτοια λόγια και για τον Άσαντ, τον οποίο σήμερα λοιδορεί. Η ιστορία περιλαμβάνει και πιο τρανταχτά παραδείγματα από αυτό. Το σχέδιο του ειδικού αντιπροσώπου του ΟΗΕ και του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών Κόφι Αννάν που αφορά τη διευθέτηση της κατάστασης στη Συρία, και το οποίο υποστήριξαν οι ΗΠΑ και η Ρωσία, δεν είναι κακό. Έχει ωστόσο ένα και μοναδικό μειονέκτημα: Το σχέδιο αυτό είναι ανεφάρμοστο, όπως και όλες οι θεωρίες που δεν συνάδουν με τη λογική του πολέμου, πολύ περισσότερο του εμφυλίου.
Για την ώρα, ο συριακός στρατός έχει εκδιώξει του αυτονομιστές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (ΕΣΣ) από τη Χομς, την Ιντλίμπ και τα περίχωρα της Δαμασκού. Το επίκεντρο των μαχών μετατοπίστηκε στα βουνά και στην ύπαιθρο. Η στρατηγική πρωτοβουλία βρίσκεται στα χέρια του Άσαντ. Αυτός, είναι απίθανο να δώσει στους αντιπάλους του την ευκαιρία να ανασυνταχθούν και να ανακτήσουν το αξιόμαχο, πόσο μάλλον που εκτός από τον ΕΣΣ, στη Συρία δρουν επίσης ισλαμιστικές και εγκληματικές ομάδες οι οποίες δεν υπακούουν σε κανέναν, ούτε και στο «στρατιωτικό επιτελείο» του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου (ΣΕΣ).
Η πρόσφατη τύχη του Καντάφι και των υποστηρικτών του είναι πολύ εμφατική ώστε ο Άσαντ να εμπιστευτεί τη «διεθνή κοινότητα», εξ ονόματος της οποίας ενεργεί ο Κόφι Ανάν. Ειδικά τη στιγμή που στο πλάι του βρίσκεται το Ιράν, ενώ και στον Αραβικό Σύνδεσμο παρατηρείται διάσπαση, με την Αλγερία, το Ιράκ και το Λίβανο να μην παρουσιάζονται διατεθειμένοι να ακολουθήσουν τυφλά την πολιτική της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.
Στη συνδιάσκεψη της ομάδας των «Φίλων της Συρίας» στην Κωνσταντινούπολη, το ΣΕΣ αναγνωρίστηκε ως η «μοναδική αρχή που μπορεί να εκπροσωπεί τον συριακό λαό». Η απόφαση αυτή προωθήθηκε από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, ενώ η Τουρκία και οι αραβικές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου θεωρούν ως τέτοια τον ΕΣΣ. Η συνδιάσκεψη ενέκρινε μια συγκεντρωτική πολιτική εφοδιασμού των αντικαθεστωτικών με όπλα, πυρομαχικά και επικοινωνίες. Η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας θα επιτρέψει την προμήθεια των αυτονομιστών σε τρόφιμα και φάρμακα. Σε οποιαδήποτε σύγκρουση, τα 2/3 εξ αυτών καταλήγουν πάντα στα χέρια των ανταρτών ή εμπόρων. Η συνδιάσκεψη ακύρωσε τα σχέδια του Κατάρ και του ΕΣΣ σύμφωνα με τα οποία προτεραιότητα αποτελούσε ο ανεφοδιασμός των υποστηρικτών τους στη Συρία με όπλα και χρήματα, παρά το γεγονός ότι το Κατάρ προσπαθεί να συμπληρώσει τις τάξεις του ΕΣΣ με λίβυους αντάρτες μέσω της Τουρκίας και της Ιορδανίας. Η απόφαση για στρατιωτική επέμβαση δεν εγκρίθηκε παρά τις πιέσεις από την πλευρά του Κατάρ. Η Ντόχα και το Ριάντ συμμορφώθηκαν, εφόσον δεν είχαν τη δυνατότητα λήψης ανεξάρτητων αποφάσεων για το θέμα της Συρίας. Τον πρώτο ρόλο στη συριακή κρίση αναλαμβάνουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ με ταυτόχρονη μείωση του ειδικού βάρους του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών. Το ΝΑΤΟ έλαβε υπόψη τα διδάγματα της Λιβύης: Στη Συρία, η Δύση προσπαθεί να φέρει στην εξουσία μια κοσμικού τύπου αντιπολίτευση. Ο ΕΣΣ προορίζεται να αποτελέσει το στρατιωτικό σκέλος του ΣΕΣ, το οποίο θα πληρώνει τους μαχητές του, θα τον εφοδιάζει και θα τον οργανώνει. Κατά συνέπεια, είναι αναπόφευκτη η όξυνση των σχέσεων ανάμεσα στον επικεφαλή του ΕΣΣ συνταγματάρχη Ριάντ αλ-Άσααντ και τον ηγέτη του «στρατιωτικού επιτελείου» του ΣΕΣ στρατηγό Μουσταφά ας-Σέιχ.
Oσον αφορά το σχέδιο Ανάν, πρέπει να σημειωθεί ότι η απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και η ίδρυση πολιτικών κομμάτων για να συμμετάσχουν στις εκλογές, μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο των διαπραγματεύσεων μεταξύ της αντιπολίτευσης και του προέδρου, εφόσον η αντιπολίτευση παραιτηθεί από «την άνευ όρων αποχώρηση του Άσαντ». Το ΣΕΣ δεν είναι έτοιμο για κάτι τέτοιο, και για το λόγο επίσης ότι η συνδιάσκεψη στην Κωνσταντινούπολή άνοιξε το δρόμο για τη χρηματοδότηση της αντιπολίτευσης. Οι μοναρχίες του Περσικού θα της παραδώσουν μέσω της Τουρκίας 500 εκατ. δολάρια, ενώ 100 εκατ. δολ. θα διαθέσει για τις ανάγκες του ΕΣΣ η Τρίπολη, και 150 εκατ. δολ. «για ανθρωπιστικούς λόγους» η ΕΕ. Το σχέδιο Ανάν είναι μάταιο, καθώς βρίσκεται σε αντίφαση με αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο που ξεδιπλώνεται και στη διάρκεια του οποίου το μεγαλύτερο μέρος των διατιθέμενων κονδυλίων θα κλαπεί. Θα τορπιλιστεί αναπόφευκτα και από τον Άσαντ και από την αντιπολίτευση, με όλες τις συνακόλουθες αλληλοκατηγορίες. Ο ειρηνευτικός διάλογος στη Συρία είναι αδύνατος όχι μόνο, και όχι τόσο εξαιτίας του Άσαντ, αλλά επειδή η αντιπολίτευση και οι χορηγοί της δεν τον χρειάζονται.
Oσον αφορά τη θέση της Μόσχας, αυτή είναι πραγματιστική. Η Ρωσία δεν προστατεύει τον Άσαντ, αλλά τα δικά της συμφέροντα. Δεν τρέφει συμπάθεια για τους αυτονομιστές αντάρτες και τα αποτελέσματα της «Αραβικής άνοιξης» ενισχύουν όλο και περισσότερο τη στάση της αυτή. Ο βαθμός εμπιστοσύνης της Ρωσίας προς τη Δύση είναι χαμηλός μετά τη Λιβύη. Σε αντίθεση όμως με τη σοβιετική εποχή, δεν θα στείλει στρατό στη Συρία. Γεγονός που θα αποτελέσει και τη μοναδική ικανοποίηση όσων της ασκούν κριτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου